4 πολύ μεγάλες μελιτζάνες ή 6 μέτριες/μεγάλες,
4 κουταλιές ελαιόλαδο + επιπλέον για άλειμμα,
1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο,
2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένες,
2 μικρά κολοκυθάκια κομμένα κατά μήκος και σε λεπτά φετάκια,
1 κονσέρβα (400 γρ.) ψιλοκομμένες ντομάτες,
2 γεμάτες κουταλιές ψιλοκομμένο μαϊντανό + επιπλέον για γαρνίρισμα (προαιρετικά),
1 κουταλιά ψιλοκομμένο βασιλικό,
1 ½ φλ. (150 γρ.) τριμμένο τυρί τσένταρ ή γκούντα,
4 φέτες ζαμπόν (ροζ), κομμένο σε μικρά τετραγωνάκια,
4 κουταλιές τριμμένο κεφαλοτύρι ή παρμεζάνα,
αλάτι, πιπέρι
Προθερμαίνετε το φούρνο στους 190°C και λαδώνετε ένα μεγάλο ταψί του φούρνου.
Αφαιρείτε το μίσχο και κόβετε τις μελιτζάνες στη μέση κατά μήκος. Ύστερα, τις χαράζετε σταυρωτά με μπόλικες χαρακιές και με ένα κουταλάκι τις αδειάζετε, αφήνοντας μόνο ψίχα 1-1 ½ εκατοστό πάνω στη φλούδα. Κόβετε σε κυβάκια την ψίχα και την κρατάτε.
Λαδώνετε τις «βαρκούλες» τις αλατοπιπερώνετε, τις βάζετε με την κομμένη πλευρά προς τα πάνω και τις ψήνετε στο φούρνο για 15 περίπου λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν αρκετά. Βγάζετε το ταψί από το φούρνο.
Στο μεταξύ, ζεσταίνετε 4 κουταλιές ελαιόλαδο σε ένα μεγάλο τηγάνι και σοτάρετε μέσα, σε μέτρια φωτιά, το κρεμμύδι με τα σκόρδα, τα κολοκυθάκια και την ψίχα των μελιτζανών και τα σοτάρετε όλα μέχρι να μαλακώσουν καλά, για 5-7 λεπτά. Προσθέτετε τις ντομάτες, το μαϊντανό, το βασιλικό και αλατοπίπερο και συνεχίζετε το μαγείρεμα, μέχρι να εξατμιστούν όλα τα υγρά του μίγματος. Αποσύρετε το τηγάνι από τη φωτιά και ανακατεύετε μέσα 3/4 φλ. ((το μισό) τριμμένο τυρί τσένταρ ή γκούντα και το ζαμπόν).
Μοιράζετε το μίγμα μέσα στις «βαρκούλες» των μελιτζανών. Αναμιγνύετε το υπόλοιπο τριμμένο τυρί με το κεφαλοτύρι (ή την παρμεζάνα) και το μοιράζετε στην επιφάνειά τους. Επιστρέφετε το ταψί στο φούρνο και ψήνετε τις γεμιστές μελιτζάνες για 20 περίπου λεπτά, μέχρι να λιώσει το τυρί και να ροδίσει η επιφάνειά τους. Τις σερβίρετε, αν θέλετε, πασπαλισμένες με ψιλοκομμένο μαϊντανό.