Οι αφρώδεις οίνοι έχουν κάτι το πραγματικά μαγικό. Αναδεικνύουν κάθε περίσταση, από εορταστικές προπόσεις μέχρι ήσυχες στιγμές περισυλλογής.
Από τον Γιώργο Κασσιανό, Πρόεδρος Παγκύπριου Συνδέσμου Οινοχόων
Όταν σκέφτεστε να γιορτάσετε ποια είναι τα πρώτα πράγματα που σας έρχονται στο μυαλό; Μπαλόνια, κομφετί, νόστιμο φαγητό πιθανώς και, φυσικά, αφρώδη κρασιά. Αγαπώ τα αφρώδη, τις φυσαλίδες τους, την αιθέρια γεύση τους. Και δεν περιμένω τις μέρες των γιορτών για να τα ανοίξω, αλλά τα ανοίγω σε κάθε ευκαιρία.
Ο θρύλος λέει όλα άρχισαν όταν ο Βενεδικτίνος μοναχός Dom Pérignon, στην Καμπανία της Γαλλίας κατά την διάρκεια του 17ου αιώνα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανακάλυψη των αφρωδών οίνων. Στην αρχή ο αφρισμός θεωρήθηκε ελάττωμα, αλλά με την πάροδο του χρόνου ο αφρισμός άρχισε να γιορτάζεται και έτσι γεννήθηκε η σαμπάνια. Σημειώστε ότι ο πρώτος τεκμηριωμένος αφρώδης οίνος παρήχθη στις αρχές του 16ου αιώνα στην περιοχή Limoux της Γαλλίας.
Τα αναγνωρίζουμε εύκολα, τα αφρώδη είναι από τις ελάχιστες κατηγορίες που αυτοπροσδορίζονται γιατί απλά έχουν φυσαλίδες (εγκλωβισμένο διοξείδιο του άνθρακα, CO2).Υπάρχουν διάφορα στυλ αφρωδών, που διαμορφώνονται κυρίως από την ποιότητα των σταφυλιών και την τεχνολογία παραγωγής, ενώ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις καθορίζονται και από τον τόπο προέλευσής τους αλλά και κάποια πολύ αυστηρά νομοθετικά πλαίσια.
Οι αφρώδεις οίνοι παρασκευάζονται πλέον παγκοσμίως, ο καθένας με τα δικά του μοναδικά χαρακτηριστικά και γευστικά προφίλ. Ενάμιση δισεκατομμύριο φιάλες αφρωδών οίνων παράγονται, συμπεριλαμβανομένης της Σαμπάνιας, της Ισπανικής Κάβας και της Ιταλικής Franciacorta –τρία παραδείγματα Κλασσικής Μεθόδου παραγωγής αφρώδους οίνου– και το επίσης Ιταλικό Prosecco με την μέθοδο Charmant. Υπάρχουν επίσης αφρώδεις οίνοι με την απλή και γρήγορη μέθοδο διοξειδίου του άνθρακα και τέλος η μέθοδος Ancestral (PETNAT) που που δίνει στον οινοποιό μεγάλη ελευθερία ως προς το τί θα κάνει και πως θα συμπεριφερθεί.
Υπάρχουν επιλογές για όλα τα γούστα και όλα τα budget. Σε άλλους αρέσουν τα ξηρά αφρώδη, σε άλλους αυτά με γλυκύτητα, κάποιοι προτιμούν τα λευκά και κάποιοι τα ροζέ. Τα τελευταία χρόνια, τα κυπριακά αφρώδη βρίσκονται σε άνοδο ακολουθώντας τη γενικότερη άνοδο κατανάλωσης οίνου στην αγορά, αλλά και την τάση για πιο ανάλαφρα και ευκολόπιοτα κρασιά που μπορούν να καταναλωθούν με ή χωρίς τη συνοδεία φαγητού. Ας τα γνωρίσουμε…
Κλασσική Μέθοδος
2019 Οινοποιείο Βλασίδη, Eddial Brut, ΑΒ 12%, €19
Το πρώτο αφρώδες με Chardonnay (65%)και Sauvignon Blanc (35%), ιδιόκτητων αμπελώνων που δημιούργησε ένα νέο trend στην κυπριακή αγορά. Το όνομα προέρχεται από το ένα από το εννέα αρχαία βασίλεια της Κύπρου, το Ιδάλιον ή Eddial που προέρχεται από τις λέξεις «ιδού άλιον», που σημαίνουν «είδα τον ήλιο».
Εκλεκτή συντροφιά για κάθε στιγμής χαράς οινοποιημένο με την παραδοσιακή μέθοδο της Σαμπάνιας. Το κρασί βάσης γίνεται από σταφύλια που τρυγούνται αρχές Αυγούστου ώστε να δίνουν χαμηλό αλκοόλ και υψηλή οξύτητα και ακολουθεί ωρίμαση εντός της φιάλης, σε επαφή με τις οινολάσπες του, για τουλάχιστον 30 μήνες.
Χάρμα οφθαλμών και γεύσης. Λαμπερό, χρυσαφί, με λεπτές, δαντελωτές φυσαλίδες. Στη μύτη εσπεριδοειδή, αρώματα πράσινου φρούτου και μελιού «ακουμπούν» σε λεπτότατο στρώμα ζύμης με αρώματα τσουρεκιού, ζύμης και καβουρδισμένων ξηρών καρπών. Ξηρό, με ωραία υπόσταση και επίγευση διαρκείας. Απολαυστικό.
Οινοποιείο Άγιος Σεραφείμ, Σολία, Ξυνιστέρι, €20
Με τον Santiago Martinez Polo στα ηνία της οινοποίησης, αυτό το εξαιρετικό μοναστηριακό αφρώδες από Ξυνιστέρι έχει παρασκευαστεί προσεκτικά, ακολουθώντας την παραδοσιακή μέθοδο ή “méthode champenoise”, με τη δεύτερη ζύμωση να λαμβάνει χώρα στη φιάλη με ελάχιστη παλαίωση 12 μηνών στις ζύμες. Ως αποτέλεσμα, έχει χρώμα μέτριο λεμονί, με κάποιες απαλές χρυσές ανταύγειες και λεπτές, διαρκείς φυσαλίδες. Το άρωμα του είναι σύνθετο, με ώριμα φρουτώδη στοιχεία που παραπέμπουν σε μαρμελάδες βερίκοκου και ροδάκινου, αποξηραμένα άνθη, μέλι και νύξεις ορυκτών σε φόντο μπισκότου και ζύμης. Στο στόμα είναι ξηρό και πλούσιο, με μέτρια οξύτητα αλλά αρκετή φρεσκάδα, με όλα τα αρώματα που εντοπίζουμε στην μύτη να «βγαίνουν» στην γεύση και να αφήνουν μία ατελείωτη λιπαρή επίγευση.
Οινοποιείο Κωνσταντίνου, Ξυνιστέρι, Extra Brut, €15
Κορυφαίο αφρώδες του Κυπριακού αμπελώνα που διατηρεί την εξωστρέφεια του Ξυνιστεριού αλλά και την πολυπλοκότητα που προσδίδει στα κρασιά η δεύτερη ζύμωση στην φιάλη. Λαμπερό λεμονοπράσινο χρώμα με επίμονες φυσαλίδες. Σύνθετα αρώματα πυρνηνόκαρπων φρούτων και φλούδας εσπεριδοειδών, άνθη και σε φόντο βοτάνων και μπισκότου. Μετά από σχεδόν ένα χρόνο ωρίμαση στην φιάλη αποκτά κομψή και εκλεπτυσμένη γεύση με αισθητή οξύτητα και μακρά επίγευση. (Αγορά μόνο από το οινοποιείο)
Οινοποιείο Κωνσταντίνου Ροζέ Ξυνιστέρι – Shiraz Brut, ΑΒ 11%, €15
Ελαφρύ ροζέ χρώμα και μεσαίας αρωματικής έντασης μύτη, στην οποία συνδυάζεται το κόκκινο φρούτο και μπαχαρικό του Shiraz με την φρεσκάδα και ζωντάνια του Ξυνιστεριού. Αρώματα τοστ και μπριός, απόρροια της παραμονής του κρασιού με τις οινολάσπες στη φιάλη για μερικούς μήνες. Ζωηρό το στόμα, χωρίς νευρικότητα αλλά με την οξύτητα να ισορροπεί θαυμάσια το dosage (το μίγμα που προσδίδει τη τελική γλυκύτητα στα αφρώδη κατά την παραδοσιακή μέθοδο)… Ο αφρισμός παρατεταμένος σε διάρκεια και κρεμώδης, ενισχύει την ποιοτική αίσθηση που δίνει το κρασί. (Αγορά μόνο από το οινοποιείο).
PETNAT
Ο όρος είναι συντόμευση του “petillant naturel” (φυσικό αφρώδες) και περιγράφει μια διαφορετική διαδικασία οινοποίησης σε σχέση με άλλα αφρώδη. Το κρασί εμφιαλώνεται πριν ολοκληρωθεί η κυρίως ζύμωση χωρίς την προσθήκη επιπλέων ζυμών ή σακχάρων.
2023 Microcosmos, PetNat Ξυνιστέρι, ΑΒ 12%, €21
Ένα φίνο και ελαφρύ αφρώδες, το οποίο κερδίζει τις εντυπώσεις. Το PetNat της οινολόγου Αφροδίτης Κωνσταντή, γνωστής για την δράση της στο Οινοποιείο Βασιλικό του Κάθηκα. Προέρχεται από την πολυδύναμη ποικιλία Ξυνιστέρι. Αρωματικά θα βρούμε πυρηνόκαρπα όπως ροδάκινο, έντονα τροπικά χαρακτηριστικά, όπως μάνγκο, ανανά και μπανάνα. Η οξύτητα δροσιστική και η επίγευση φρουτώδης. Καταναλώνεται καλύτερα φρέσκο.
2023 Microcosmos, PetNat Μαραθεύτικο, ΑΒ 12%, €21
Όπως συμβαίνει συχνά σε αυτή την κατηγορία κρασιών, τα τελικά κρασιά μπορεί να διαφέρουν πολύ από αυτό που εσείς, οι λάτρεις του κρασιού, θα περιμένετε στην πρώτη γουλιά σας. Στην πραγματικότητα, το «άγριο Μαραθεύτικο» μπορεί να είναι μια καλή περιγραφή για αυτά τα κρασιά. Έντονη ρουπινί απόχρωση, αρώματα κερασιού, δαμάσκηνου, κρέμας φράουλας, βιολέτας. Στην γεύση «zippy» οξύτητα περισσότερη δροσιστική φράουλα και κεράσι, ισορροπημένο και σούπερ εύκολο στην κατανάλωση, ένα extra brut.
2023 Οινοποιείο Νέλιον, Ροζέ Black Muscat, AB 12%, €17
To Black Muscat είναι μια δυναμική ποικιλία την οποία ανέδειξε το οινοποιείο Νέλιον από αμπελώνες που βρίσκονται στις πλαγιές του ποταμού Διαρίζου. Ζωντανό, ζουμερό, λαχταριστό αφρώδες! Φαίνεται θολό, αλλά είναι φωτεινό στο εσωτερικό. Αυτό το ανθρακούχο petnat είναι γεμάτο με γεύσεις και αρώματα κόκκινων φρούτων και καρπουζιού με λεπτές νότες βοτάνων, εσπεριδοειδών και λουλουδιών. Έντονη μαγιά στη μύτη οδηγεί σε έναν κρεμώδη, ουρανίσκο με ελαφρώς πικρή επίγευση. Το χαμηλό αλκοόλ και η γενική νοστιμιά το καθιστούν εντελώς εύπεπτο και μια ευπρόσδεκτη προσθήκη σε κάθε εορταστική περίσταση.(Αγορά μόνο από το οινοποιείο)
2023 Οινοποιείο Τσιάκκας, The Vagabond, Μαύρο, ΑΒ 13.4%, €13.50
Ο «Αλήτης» το παραδοσιακό Μαύρο είναι βάση για την καινούργια περιπέτεια του Ορέστη Τσιάκκα. Η πηγή για την ποικιλία Μαύρο είναι η περιοχή Μουκλός στην Πιτσιλιά, 80 χρονών αμπέλια, ψηλά κλίματα στα 920 μέτρα που καλλιεργούνται βιολογικά. Ζυμώνεται με μέθοδο semimaceration carbonic και στη συνέχεια εμφιαλώνεται όπου τελειώνει η ζύμωση του. Αυτό το διασκεδαστικό κρασί είναι γεμάτο ζουμερές γεύσεις κόκκινων φρούτων. Σβήνει τη δίψα και έχει γεύσεις βατόμουρου, λευκού ροδάκινου, φλούδας γκρέιπφρουτ και kirsch.